Motocykliści dzielą się na dwie grupy. Tych, których interesuje sposób na obniżenie zużycia paliwa przez ich pojazdy, i tych, którzy nie zaprzątają sobie tym głowy. Paradoksalnie często nie wynika to z grubości portfela. Nierzadko brak zainteresowania ilością spalanych litrów benzyny bierze się z czegoś innego. Wielu uważa po prostu, że skoro jazda na motocyklu jest rozrywką to, jeśli mam pieniądze, to jeżdżę, a jak nie mam, to nie.
Jeśli więc na pytania „Ile to pali?” albo „Jakie jest zużycie paliwa tego motocykla?”, odpowiadasz wzruszeniem ramion, polecamy ci tekst inspirujący do dalekiej podróży. Jeżeli natomiast jesteś zainteresowany zaoszczędzeniem kilku złotych pod dystrybutorem, mam dla ciebie kilka rad.
Właściwa zmiana biegów
Jeżeli motocykliście zależy na zmniejszeniu zużycia paliwa przez motor pojazdu, powinien skupić się głównie na odpowiedniej zmianie biegów. Celowo nie użyłem słowa „prawidłowej”, ale właśnie „odpowiedniej”. Motocykl najmniej benzyny spali podczas jazdy na najwyższym biegu i minimalnych obrotach. Jeden obrót wału korbowego przełoży się wówczas na największą część obrotu tylnego koła. Minimalnie uchylona przepustnica spowoduje wykonanie tego obrotu z użyciem najmniejszej możliwej dawki paliwa.
Nie jest to natomiast najlepsza taktyka jazdy z punktu widzenia bezpieczeństwa i trwałości mechanizmów pojazdu, o czym już kiedyś pisałem. Oszczędna jazda motocyklem musi więc stanowić balans pomiędzy liczbą zużywanych litrów paliwa, a bezpieczeństwem jazdy i trwałością podzespołów maszyny.
Stan techniczny motocykla
Drugą sprawą, bezpośrednie przekładającą na zużycie paliwa przez motocykl jest jego stan techniczny. Dotyczy to oporów ruchu. Zaniedbane, blokujące się zaciski hamulcowe, mogą wywołać szereg niedogodności. Nie chodzi tylko o możliwość zagotowania płynu hamulcowego i w konsekwencji utraty możliwości hamowania. Chodzi również o wzrost oporów ruchu motocykla, które przekładają się bezpośrednio na zużycie paliwa. To samo dotyczy krańcowo wyeksploatowanych łożysk piast kół i zestawu napędowego. Często, chcąc zaoszczędzić pod dystrybutorem, musimy nieco zainwestować w swoje bezpieczeństwo.
Odpowiednie ciśnienie w oponach
Bardzo ważna jest też dbałość o właściwe ciśnienie w ogumieniu motocykla. Im wyższe ciśnienie w oponach, tym mniejsze opory ruchu. Należy jednak pamiętać, że zbyt wysokie ciśnienie powoduje zmniejszenie powierzchni styku opony z nawierzchnią. Nie pozwala również ogumieniu rozgrzać się do optymalnej temperatury pracy. Chcąc jeździć oszczędnie, musimy dbać, by ciśnienie w oponach nie było niższe od zaleconego przez producenta motocykla.
Filtr powietrza — ważny element wpływający na zużycie paliwa
O zużyciu paliwa przez motocykl w pewnym stopniu decyduje stan filtra powietrza. Jeśli jest brudny przez zaniedbanie serwisu, rośną opory przepływu powietrza przez niego. W takiej sytuacji, w przypadku zasilania gaźnikowego, wzrasta podciśnienie w komorze rozpylacza. Pociąga to za sobą wzbogacenie mieszanki i zwiększa zużycie paliwa.
W przypadku zasilania układem wtryskowym brudny filtr ograniczy dopływ powietrza do kanałów dolotowych. Sygnał z sondy lambda wymusi ograniczenie dawkowania paliwa przez sterownik silnika. Czyżby było to drogą do oszczędności? Nie, bo spadnie moc silnika i motocyklista po prostu odkręci mocniej rollgaz. Zakłócenia w pracy układu zasilania mogą natomiast wpłynąć na zwiększenie konsumpcji benzyny.
Czy dobrym rozwiązaniem jest w takim razie działanie odwrotne, czyli zastosowanie sportowego, wielorazowego elementu filtrującego? Mają one za zadanie zmniejszanie oporów przepływu powietrza. Ta droga nie owocuje jednak wyłącznie plusami. Z reguły konstruktor silnika nakłada na układ zasilania pewne ograniczenia, mając na względzie normy czystości spalin. Modyfikacja jego elementów pozwala niekiedy na niewielki wzrost mocy i drobny spadek zużycia paliwa, za cenę wzrostu uciążliwości pojazdu dla środowiska. Nie ma nic za darmo.
Opory powietrza — bardzo istotna sprawa dla oszczędnych
Wpływ oporów aerodynamicznych na zużycie paliwa pojazdów jest bardzo duży. Jak można je ograniczyć? Niezwykle łatwo. Jeżdżenie motocyklem z zamontowanymi kuframi lub sakwami znacząco zwiększa opory ruchu. Rosną one w kwadracie prędkości! Jeżeli nie musisz niczego w danym przypadku w nich przewozić, zdemontuj je i pozostaw w garażu.
Kolejna sprawa to pozycja na motocyklu. Poruszając się z wyższymi prędkościami, pochyl sylwetkę i, jeśli maszyna wyposażona jest w szybę lub owiewkę, postaraj się ukryć w jej aerodynamicznym cieniu. Z pewnością odczujesz wzrost dynamiki i zmniejszenie zużycia paliwa przez motor pojazdu.
Znaczenie może mieć również ubiór motocyklisty. Ciasny, przylegający ściśle do ciała strój jest znacznie bardziej opływowy niż luźna, powiewająca, tekstylna struktura. Nie oznacza to, że motocyklowi podróżnicy powinni przebrać się w skórzane kombinezony. Jest to tylko wskazanie pewnego bezspornego faktu.
Typ opon zamontowanych w motocyklu
Tym punktem wchodzimy już w obszar oszczędności możliwych do zmierzenia jedynie małą probówką. Warto jednak zaznaczyć, że na zużycie paliwa przez motocykl również wpływa typ zamontowanych na felgach opon. Najbardziej ekonomiczne są turystyczne opony szosowe. Stawiają one najmniejsze opory. Klockowe opony terenowe i miękkie opony sportowe generują wyższe opory. Wie o tym zresztą każdy rowerzysta.
Kolejny raz należy zastrzec, że nie chodzi tu o namawianie do zastosowania w sportowym litrze opon turystycznych. Zresztą dwustukonne motocykle stoją na drugim biegunie od oszczędności paliwa. Chodzi tu raczej o budowanie pewnej świadomości u użytkowników pojazdów uniwersalnych.
Masa motocykla
Popularne wśród niektórych motocyklistów „doposażanie” maszyny, w pewnych sytuacjach może podnosić masę pojazdu. O ile wykonana z potężnego kawałka metalu ramka tablicy rejestracyjnej w dwutonowym pick-upie to drobiazg, o tyle w dwustukilogramowym motocyklu oznacza dziesięć razy więcej. Jeden kilogram nie oznacza oczywiście żadnej różnicy, ale bywają właściciele niemal kwalifikujący się na wagi Inspekcji Transportu Drogowego.
Każdy dodatkowy kilogram wymaga dodatkowej porcji paliwa do napędzania go. Nieśmiało można dodać, że niekoniecznie dotyczyć on musi maszyny i jej wyposażenia...
Oczywiście, oszczędna jazda motocyklem nie zaowocuje ograniczeniem zużycia paliwa o połowę. Warto jednak mieć świadomość istniejących w tym zakresie możliwości. Czułość w obchodzeniu się z manetką gazu może pozwolić dojechać do kolejnej stacji paliwowej. A to już coś.
